Vrijdagmiddag 17 maart 2017 heeft het symposium over ‘Minderjarigen in het strafproces’ plaatsgevonden. Dit symposium was een samenwerking van JSV Liberi, Defence for Children en SOS Leiden. Vijf sprekers hebben hun expertise toegelicht naar aanleiding van een casus. Kortgezegd ging de casus over Anna van 15 jaar, die in handen viel van loverboy Jeffrey van 16 jaar.
De spits werd afgebeten door coördinerend jeugdofficier van justitie mr. Judith van Schoonderwoerd den Bezemer-Wolters. Zij vertelde over zaken die zij zoal behandeld. Belangrijk is dat het belang van het kind altijd voorop staat in het jeugdstrafrecht. Judith zou Jeffrey uit de casus zeker voorgeleiden (hij was dan ook op heterdaad betrapt). Tevens kwam duidelijk naar voren dat niet alleen naar de verdachte gekeken wordt. Ook voor slachtoffer Anna wordt hulp geregeld. Zo kan een slachtoffer bijvoorbeeld onder de aandacht worden gebracht van een organisatie als Veilig Thuis.
Als tweede was advocaat mr. Nienke Swart aan de beurt. Nienke staat minderjarige verdachten bij in hun strafproces. Zij legde uit dat er als het ware twee groepen verdachten zijn. De ‘first offenders’ die vooral bang zijn voor de reactie van hun ouders en zich erg zorgen maken over wat er gaat gebeuren. De tweede groep stelt zich wat stoerder op en geeft vooral de omgeving de schuld. Nienke legde uit dat communicatie met de minderjarige heel belangrijk is, ook om het vertrouwen te winnen. Daarnaast moet je je goed beseffen dat je anders tegen een twaalfjarige dan tegen een zeventienjarige praat. In de piketfase voor het verhoor zou Nienke aan Jeffrey adviseren om te zwijgen.
Hierna was het de beurt aan dr. Stephanie Rap. Zij is universitair docent bij de afdeling jeugdrecht. Ze studeerde pedagogische wetenschappen en criminologie. Stephanie heeft onderzoek gedaan naar de Nederlandse praktijk van de jeugdstrafzitting in vergelijkend perspectief. Duidelijk werd dat het voor het ervaren van een eerlijk proces voor de minderjarige erg belangrijk is dat hij het gevoel heeft gehoord te worden. Hoe meer begrip en uitleg voor en aan de jeugdige, hoe beter hij de beslissing kan accepteren. Ook hier is communicatie dus weer erg belangrijk.
Als vierde was mr. Ytje Minke Hokwerda aan de beurt. Zij is projectcoördinator op de afdeling jeugdrecht bij Defence for Children-ECPAT. ECPAT zet zich in voor minderjarige slachtoffers van seksueel misbruik. Defence heeft een Kinderrechtenhelpdesk en zo kunnen zij signalen opvangen die in de samenleving spelen. Ytje legde uit dat er een groot verschil bestaat tussen het verhoren van iemand onder en boven de twaalf jaar. Twaalfminners worden verhoord in een speciaal daarvoor ingerichte verhoorstudio en zij worden hier zo goed mogelijk op voorbereid. Speciale zedenrechercheurs doen deze verhoren. Voor kinderen vanaf twaalf jaar geldt dit in beginsel niet. Dit kan een negatieve uitwerking hebben op de minderjarige.
Tot slot was het woord aan forensisch jeugdpsychiater prof. dr. Arne Popma. Hij is als docent verbonden aan de Universiteit Leiden en als psychiater werkzaam bij de Bascule in Amsterdam, waar hij werkt met kinderen en jongeren met psychiatrische stoornissen en gedragsstoornissen. Arne legde uit dat het altijd belangrijk is dat we ons bij jeugdigen blijven beseffen dat er een kind tegenover ons zit. Die behandel je anders dan een volwassene. Verschillende ontwikkelingen in de hersenen maken dat jeugdigen bepaalde beslissingen nemen of handelingen verrichten. Ze zijn vrij sterk gericht op acute beloning en het gedeelte van de hersenen wat dat afremt en de lange termijn overziet, is nog volop in ontwikkeling.
Na alle sprekers was er ruimte voor discussie aan de hand van verschillende stellingen. Zowel de sprekers als de aanwezigen deden hier enthousiast aan mee. Duidelijk werd dat het pedagogische karakter in het jeugdstrafrecht centraal staat en dat een goede omgang met de jeugdige van belang is. Na afloop was er gelegenheid na te praten tijdens de borrel.
Wij kijken terug op een zeer geslaagde middag!
